Mgr Paweł Gliwny, doktorant Szkoły Doktorskiej Nuuk Ścisłych i Przyrodniczych, przygotowuje pracę doktorską pod opieką prof. dr hab. Juliana Sitarka z Katedry Astrofizyki Wydzialu Fizyki i Informatyki Stosowanej UŁ. We współpracy z naukowcami z zagranicy bada emisję z aktywnych galaktyk teleskopami Czerenkowskimi.
„W swojej pracy zajmuję się obserwacjami aktywnych jąder galaktyk (ang. Active Galactic Nuclei (AGN)) za pomocą teleskopów Czerenkowa – mówi mgr Paweł Gliwny. Technika Czerenkowska, wykorzystując jako detektor ziemską atmosferę, pozwala na obserwacje najbardziej energetycznych fotonów gamma (o energiach ponad 30 miliardów razy większych niż światło widzialne). Foton gamma wpadający w atmosferę oddziałuje z jądrami atmosferycznymi, produkując tysiące cząstek w tzw. pęku atmosferycznym. Te cząstki, które poruszają się z prędkością większą niż prędkość światła w atmosferze powodują powstawanie słabych, nanosekundowych błysków niebieskawego światła, tzw. promieniowania Czerenkowa. Naziemne teleskopy czerenkowskie mierzą to światło i rejestrują na swoich kamerach obrazy pęków atmosferycznych pojedynczych fotonów gamma.
Galaktykę nazywamy aktywną, jeżeli z jej centralnej części dociera promieniowanie o odmiennych własnościach niż to obserwowane z typowych gwiazd w galaktykach. AGN są zasilane poprzez spadek materii na centralna czarną dziurę o masie rzędu miliardów mas Słońca i promieniu rzędu odległości od Ziemi do Słońca. Z tego centralnego obszaru wystrzeliwane są strugi rozpędzone do prędkości bliskiej prędkości światła, wypełnione polem magnetycznym i materią. Badania emisji z aktywnych galaktyk teleskopami Czerenkowskimi przybliża nam najbardziej energetyczne procesy zachodzące w tych źródłach.
W ramach doktoratu uczestniczę w dwóch międzynarodowych eksperymentach: działających obecnie teleskopach MAGIC oraz w teleskopie LST-1. Eksperymenty te są prowadzone przez międzynarodowe współprace zrzeszające ponad 150 naukowców z całego świata. Analizuję dane zebrane przez te teleskopy i poszukuję ich fizycznej interpretacji.
W mojej pracy zajmowałem się ulepszeniem algorytmów do czyszczenia obrazów zbieranych przez teleskop LST-1. Za pomocą teleskopu MAGIC badam jeden z typów aktywnych galaktyk, Flat Spectrum Radio Quasars (FSRQ — kwazary o płaskim widmie radiowym). Biorę udział w sesjach obserwacyjnych tymi teleskopami na Wyspach Kanadyjskich w Obserwatorium Roque de los Muchachos.”