Czy teoria w naukach społecznych traci na znaczeniu? Czy publikacje naukowe coraz częściej sprowadzają ją do roli cytatu? Jakie będą skutki dla rozwoju teorii w naukach społecznych, jeśli obecne praktyki się utrzymają?
Prof. Sławomir Banaszak podejmuje odważną i niezwykle aktualną refleksję nad współczesnym teoretyzowaniem. W swoim tekście wskazuje na tendencje marginalizujące teorię w myśleniu o dyscyplinie i badaniach empirycznych. Zastanawia się, dlaczego oryginalne, samodzielne analizy są coraz rzadsze – i dlaczego recenzenci często nie oczekują już pracy z tekstem, lecz jedynie „zestawienniczej” kompilacji.
„Teoria i teoretyzowanie to zagadnienia ważne dla nauki. Każdej nauki. A dla nauk społecznych zwłaszcza. Z tego powodu autor podejmuje się wskazania na niektóre z wpływowych tendencji w tych naukach, które eliminują teorię z myślenia o dyscyplinie, także z myślenia o badaniach empirycznych. Mimo że w literaturze światowej pojawiają się ważne, a nawet przełomowe dzieła teoretyczne, publikacje głównego nurtu redukują teorię do cytatów, zestawień, czasem jedynie mott do rozdziałów. Autor zastanawia się nad uwarunkowaniami tego stanu rzeczy. Dochodzi do wniosku, że częściowo odpowiadają za ten stan recenzenci, którzy nie zawsze są zainteresowani w oryginalnych i – przede wszystkim – samodzielnych analizach, nie interesuje ich praca z tekstem. Z tego powodu autorzy uprawiają działalność „zestawienniczą”, którą z trudem można nazwać naukową w tradycyjnym sensie tego słowa. Autor w słowie końcowym niniejszego szkicu wylicza słabości tego stanu rzeczy i możliwe długoterminowe skutki dla rozwoju teorii nauk społecznych”.
Tekst rzuca nowa światło na aktualne wyzwania i kierunki rozwoju nauk społecznych – warto się z nim zapoznać.
O autorze:
Sławomir Banaszak – prof. UAM dr hab., socjolog, specjalista w zakresie organizacji i zarządzania, kierownik Zakładu Metodologii Nauk o Edukacji. Specjalizuje się w metodologii nauk społecznych, zagadnieniach menedżeryzmu, w socjologii gospodarki, pracy, w kształceniu menedżerów.
Link do tekstu TUTAJ.
Link do aktualnego wydania czasopisma TUTAJ.
