Cyfrowa rewolucja w przygotowaniu kadry ochrony zdrowia – nowy kierunek studiów na UŁ
W roku akademickim 2025/2026 na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska uruchomiony zostanie nowy kierunek studiów inżynierskich Biologia i biomedycyna cyfrowa. Kierunek stanowi odpowiedź na dynamiczną cyfryzację sektora zdrowia. Jego celem jest wyposażenie studentów w umiejętności cyfrowe, umożliwiające skuteczne poruszanie się w dynamicznie rozwijającym się obszarze ochrony zdrowia. Istotnym elementem nowego kierunku studiów jest ścisła współpraca z kluczowymi podmiotami w ekosystemie ochrony zdrowia, w tym szpitalami, instytutami badawczymi oraz twórcami i dostawcami technologii. Dzięki temu studenci uzyskają dostęp do praktycznych doświadczeń i realnych wyzwań branżowych, co pozwoli im lepiej łączyć wiedzę akademicką z wymaganiami sektora medycznego.
Cyfrowa opieka zdrowotna: jakie mamy narzędzia i dlaczego nie korzystamy w pełni z ich możliwości
Cyfrowa opieka zdrowotna już teraz obejmuje szeroki i zróżnicowany zakres zastosowań m.in.: komputerowe badanie skanów rentgenowskich z wykorzystaniem sztucznej inteligencji w celu wykrywania nieprawidłowości, aplikacje mobilne umożliwiające ludziom monitorowanie swojego stanu zdrowia oraz jakości życia, zdalne doradztwo zdrowotne za pomocą wiadomości tekstowych, czy elektroniczne rejestrowanie przez lekarzy notatek pacjentów za pomocą rozpoznawania głosu. Wykorzystanie tych narzędzi możliwe jest tylko wtedy, gdy pracownicy mają odpowiednią wiedzę i kompetencje w zakresie zaawansowanych technologii cyfrowych, by z nich skorzystać. Gdy tych kompetencji brak, nawet najlepsze narzędzia nie będą odpowiednio wykorzystane. Obecnie istnieje duża luka w tym zakresie, w związku z tym istniejący potencjał wykorzystania narzędzi cyfrowych nie może być w pełni realizowany.
WBiOŚ wychodzi naprzeciw dynamicznej cyfryzacji w ochronie zdrowia
Wydział Biologii i Ochrony Środowiska UŁ w roku akademickim 2025/2026 uruchomi nowy kierunek studiów Biologia i biomedycyna cyfrowa. Jego program stanowi odpowiedź na globalne wyzwania w zakresie edukacji cyfrowej w ochronie zdrowia. Struktura edukacyjna projektu skupia się na uzupełnianiu istotnych luk w zakresie zaawansowanych cyfrowych kompetencji w ochronie zdrowia poprzez wprowadzenie nowoczesnych treści dotyczących analityki danych, sztucznej inteligencji (AI), cyberbezpieczeństwa, Internetu rzeczy (Internet of Things, IoT), zrównoważonego rozwoju, regulacji oraz zdrowia globalnego.
Klasyczne badania biomedyczne z wykorzystaniem danych cyfrowych w połączeniu ze sztuczną inteligencją
Kierunek Biologia i biomedycyna cyfrowa to odpowiedź na potrzeby współczesnej biomedycyny – łączy biologię, analizę danych i technologie cyfrowe. Studenci uczą się wykorzystywać narzędzia z zakresu:
- sztucznej inteligencji (AI),
- uczenia maszynowego,
- bioinformatyki,
- modelowania procesów biologicznych,
- analizy danych omicznych (genom, transkryptom, proteom, metabolom),
- obrazowania diagnostycznego i analizy zdjęć mikroskopowych.
W programie znalazły się też treści z zakresu:
- biobankowania,
- zdrowia publicznego,
- etyki AI i prawa cyfrowego,
- planowania monitoringu środowiskowego.
To kierunek interdyscyplinarny, nowoczesny i praktyczny - wpisujący się w strategię „Dekady Cyfrowej” i Europejskiego Zielonego Ładu.
Praktyka przede wszystkim
Istotnym elementem nowego kierunku studiów jest ścisła współpraca z kluczowymi podmiotami w ekosystemie ochrony zdrowia, w tym szpitalami, instytutami badawczymi oraz twórcami i dostawcami technologii. Dzięki temu studenci uzyskają dostęp do praktycznych doświadczeń i realnych wyzwań branżowych, co pozwoli im lepiej łączyć wiedzę akademicką z wymaganiami sektora medycznego.
Studenci będą mieli też możliwość zdobyć praktyczne doświadczenie w realnych projektach badawczych i środowiskach klinicznych, a także będą mieli szansę na rozwój swej kariery zawodowej na styku biologii, zdrowia i technologii.
Wydział Biologii i Ochrony Środowiska UŁ centrum innowacji edukacyjnej
Nowy kierunek studiów powstał w ramach projektu zainicjowanego przez Unię Europejską pt. „SUSA - Sustainable Healthcare with Digital Health Data Competence”. To ambitna inicjatywa, realizowana w ramach konkursu Digital Europe, o wartości 12,4 mln euro, której celem jest przygotowanie osób pracujących w ochronie zdrowia i dziedzinach pokrewnych do wyzwań związanych z technologiami cyfrowymi – od sztucznej inteligencji po analizę indywidualnych danych.
W czasie śniadania prasowego szczegółów dotyczących nowego kierunku udzielała dr Katarzyna Janik-Superson, adiunkt w Centrum Biologii Cyfrowej i Nauk Biomedycznych – Biobank Łódź.
Dr Katarzyna Janik-Superson w rozmowie z dziennikarzem Radia Łódź Radosławem Wilczkiem
Przełomowe strategie dla medycyny regeneracyjnej kości i chrząstki
Zespół „Biomateriały” w strukturze Katedry Immunologii i Biologii Infekcyjnej Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego prowadzi zaawansowane prace nad innowacyjnymi biomateriałami, które mogą znaleźć zastosowanie w nowoczesnej medycynie regeneracyjnej. Współpracując z czołowymi ośrodkami naukowymi i przemysłowymi w Polsce i za granicą, badacze uczestniczą w realizacji projektów takich jak TEAM-NET OsteoRegNET, Techmatstarteg GlassPopPep czy mERA-NET Regenesis. W ramach tych inicjatyw powstały materiały wspierające odbudowę tkanki kostnej oraz wykazujące właściwości przeciwzapalne, przeciwdrobnoustrojowe i wspomagające regenerację komórkową.
O projekcie OsteoRegNET, finansowanym przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej w ramach programu TEAM-NET na śniadaniu prasowym opowiadał dr hab. Przemysław Płociński, prof. UŁ z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŁ:
Celem projektu było opracowanie kompozytów do regeneracji uszkodzonych tkanek, głównie kości płaskich, na przykład czaszki po uszkodzeniach mechanicznych, operacjach neurochirurgicznych czy też u pacjentów po przebytej chorobie nowotworowej. W ramach konsorcjum współpracowaliśmy z Politechniką Wrocławską, Politechniką Krakowską oraz Instytutem Ceramiki i Materiałów Budowlanych sieci Łukaszewicz.
Równolegle, w ramach projektu GlassPopPep, finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Uniwersytet Łódzki współpracował z PWr, ICiMB Sieci Łukasiewicz oraz z Uniwersytetem Gdańskim, który wniósł unikalne doświadczenie w zakresie projektowania bioaktywnych peptydów.
Obecnie zespół „Biomateriały” uczestniczy w międzynarodowym projekcie, ufundowanym przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, mERA-NET Regenesis, którego celem jest dalszy rozwój bioaktywnych materiałów do zastosowań klinicznych.
Nowa szansa w leczeniu ubytków kostnych czaszki
W ramach OsteoRegNET opracowano prototyp implantu dedykowanego do odbudowy ubytków kości czaszki, o którym więcej opowiedziała na śniadaniu prasowym UŁ prof. dr hab. Sylwia Rodziewicz-Motowidło, reprezentująca Wydział Chemii Uniwersytetu Gdańskiego:
Efektem tych wszystkich projektów są prototypy implantów kości. W przypadku wszystkich projektów podstawą są polimery. Czasami one na przykład muszą szybko zdegradować, uwolnić cząsteczki aktywne i dochodzi do odbudowy kości lub chrząstki. Czasami mamy takie kompozyty, które nie degradują i w zależności od potrzeby regeneracji kości twardej trzeba zastosować inne implanty. Dostosowujemy się z naszymi materiałami, czy to do kość płaskiej, czy do kości twardej czy do chrząstki. Dodajemy do naszych polimerów substancje aktywne w postaci np. peptydów, które mają działanie proregeneracyjne, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, a także hydroksyapatyt lubi bioszkło, które również stymulują kość do odbudowy.
Perspektywy komercjalizacji
Choć opracowane biomateriały znajdują się jeszcze na etapie badań przedklinicznych, już teraz wykazują potencjał translacyjny w kierunku zastosowań medycznych.
Projekty te są nowatorskie dlatego, że gdyby takie nie były, nie uzyskalibyśmy patentu europejskiego. Staramy się zawsze w naszych badaniach stosować rozwiązania nowoczesne i myślę, że największą nowością w naszych produktach jest to, że my stworzyliśmy kompozyty, składające się z różnych elementów. Do tej pory te implanty były tworzone głownie z jednego kompozytu, na przykład był to tytan czy polimer, natomiast w naszych rozwiązaniach staramy się włączyć przynajmniej 3 lub 4 składniki, Które będą działały na różnym etapie w różnym kierunku. Jedne polimery np. degradują szybko, inne powoli. Więc jesteśmy w stanie sterować działaniem takiego kompozytu w zależności od potrzeby tkanki
– mówiła prof. dr hab. Sylwia Rodziewicz-Motowidło z Uniwersytetu Gdańskiego.
Nadzieję na przełamanie tych barier daje udział zespołu Uniwersytetu Łódzkiego w międzynarodowym projekcie Regenesis, w ramach którego biomateriały rozwijane są we współpracy z takimi partnerami, jak firma Polbionica. Jest ona liderem w obszarze biodruku i zaawansowanych technologii medycyny regeneracyjnej, znanym m.in. z opracowania bionicznej trzustki. To właśnie takie partnerstwa mogą realnie zwiększyć szanse na skuteczne wdrożenie wyników badań i przekształcenie ich w produkty dostępne dla pacjentów.
Od badań podstawowych poprzez certyfikację aż do wdrożenia klinicznego zajmują więcej niż 10 lat. Tego musimy być świadomi. Jesteśmy gdzieś w połowie drogi, powiedziałbym optymistycznie. Także jeszcze kilka lat przed nami, ale właśnie rodzą się kolejne pomysły, kolejne projekty i to finansowanie pozwoli te pomysły przekuwać dalej w kierunku wdrożenia
– dodał dr hab. Przemysław Płociński, prof. UŁ z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŁ.
Działaniami zespołu „Biomateriały” kieruje dr Karolina Rudnicka, prof. UŁ, specjalistka w zakresie biomateriałów wspierających regenerację tkanek. Jako liderka grupy badawczej koordynuje interdyscyplinarne projekty, inicjuje współpracę z jednostkami naukowymi i przemysłowymi oraz tworzy nowe koncepcje badawcze wspólnie z zespołem Uniwersytetu Łódzkiego.
Uczestnicy briefingu prasowego (od lewej): dr hab. Małgorzata Wrzesień, prof. UŁ, prorektorka UŁ ds. Kształcenia, mgr Marzena Bednarek-Kokosza, dr hab. Przemysław Płociński, prof. UŁ (WBiOŚ), prof. dr hab. Sylwia Rodziewicz-Motowidło (UG), dr Błażej Filanowski (WF)
Materiał: dr Michał Seweryn, Centrum Biologii Cyfrowej i Nauk Biomedycznych – Biobank Łódź, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska UŁ; dr Karolina Rudnicka, dr Aleksandra Szwed-Georgiou, Katedra Immunologii i Biologii Infekcyjnej, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska UŁ, dr inż. Małgorzata Gazińska, Katedra Inżynierii i Technologii Polimerów, Politechnika Wrocławska; Iwona Ptaszek-Zielińska, Biuro Prasowe UŁ
Zdjęcia: Maciej Andrzejewski, Centrum Komunikacji Marki, Kamila Knol-Michałowska, Centrum Promocji, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska UŁ