29.07.2025
W czerwcu minął rok odkąd Korea Północna i Rosja podpisały Traktat o Kompleksowym Partnerstwie Strategicznym, co stanowi najbardziej znaczącą umowę o współpracy wojskowej od czasu Traktatu o Wzajemnej Pomocy z 1961 roku. W tym czasie doszło do znaczącego pogłębienia stosunków dwustronnych poprzez wzajemne korzyści. Korea Północna udziela Rosji wsparcia militarnego w zamian za środki finansowe i surowce, co znacząco wpływa na jej gospodarkę. Zaś Rosja zyskała ważnego partnera logistycznego, co jest szczególnie istotne w kontekście trwającego konfliktu w Ukrainie. Wyrazem pogłębiania sojuszu, obejmującego nie tylko strefę militarną, ma być wznowienie 27 lipca, po ponad 30 latach, bezpośrednich lotów między Moskwą a Pjongjangiem. Zacieśnienie tych więzi zmienia dynamikę polityczną w regionie, osłabiając jednocześnie relacje Korei Północnej z Chinami i zmniejszając jej potrzebę negocjacji z państwami zachodnimi, takimi jak Stany Zjednoczone, Japonia i Korea Południowa. Jak w ostatnich miesiącach rozwijają się relacje Korei Północnej z Rosją? Jakie korzyści czerpią z nich obie strony?
Rozwój dwustronnych relacji
Chociaż Kim Jong-un nie pojawił się na obchodach Dnia Zwycięstwa (9 maja) w Moskwie, upamiętniającego 80. rocznicę zwycięstwa Związku Radzieckiego nad nazistowskimi Niemcami w II wojnie światowej to nie należy odbierać tego jako sygnału osłabienia dwustronnych relacji. Decyzja ta wynikała raczej z obaw północnokoreańskiego przywódcy o uczestnictwo w wielostronnych wydarzeniach. Zamiast wizyty w Moskwie przewodniczący Kim Jong Un wraz z ministrem spraw zagranicznych Choe Son Hui, ministrem obrony No Kwang Cholem i sekretarzem partii Jo Yong Wonem odwiedzili ambasadę Rosji w Pjongjangu – był to niecodzienny gest, gdyż przywódcy KRLD raczej nie odwiedzają zagranicznych przedstawicielstw dyplomatycznych – i to w towarzystwie córki, która w północnokoreańskiej polityce wyrasta na pełniącą rolę „pierwszej damy”.
Ogromne znaczenie ma przemówienie Kim Jong Una w rosyjskiej ambasadzie, gdzie nie tylko chwalił prezydenta Władimira Putina, ale opisał dwustronne stosunki jako „sojusz krwi”, a oba państwa jako „narody braterskie”. Do tej pory określenie takie jako „sojusz krwi” odnosiło się wyłącznie do stosunków Korei północnej z Chinami w kontekście ich wspólnej walki w wojnie koreańskiej. Deklaracje Kima podkreślają dążenie Pjongjangu do podkreślenia wyjątkowego i pogłębiającego się sojuszu z Moskwą.
W ostatnich miesiącach odbyły się także różne wizyty wysokiego szczebla. W przeciągu zaledwie trzech miesięcy sekretarz rosyjskiej Rasy Bezpieczeństwa Siergiej Szojgu trzykrotnie odwiedził Pjongjang. Za każdym razem rosyjska delegacja była witana osobiście przez przewodniczącego Kim Jong Una w jego biurze. Celem wizyt Szojgu były przede wszystkim rozmowy na temat bezpieczeństwa. Wizyta w dniu 17 czerwca 2025 roku zaowocowała kluczowym porozumieniem: Korea Północna zgodziła się wysłać dodatkowe 6 000 żołnierzy do Rosji. W skład tej grupy wchodzi 1000 inżynierów wojskowych (saperów) do rozminowywania i 5000 wojskowych pracowników budowlanych do pomocy w odbudowie zniszczonego wojną regionu Kurska w Rosji. Zostało to określone jako "braterska pomoc" ze strony narodu koreańskiego.
Wszystkie wizyty Szojgu – będącego kluczową postacią w zarządzaniu wojną Rosji z Ukrainą - odbyły się w trybie „jednodniowych wizyt”, co sugeruje ich pilność. Można to odczytać nie tylko jako kolejny sygnał zacieśniania współpracy, ale także trudnej sytuacji Rosji, która pilnie potrzebuje północnokoreańskiej pomocy.
Wzmacnianie więzi między Rosją a Koreą Północną wykracza poza sferę wojskową. Delegacja prowadzona przez minister kultury Olgę Liubimową odwiedziła Pjongjang 28 czerwca, aby uczcić pierwszą rocznicę podpisania „Traktatu o kompleksowym partnerstwie strategicznym”. Kim Jong Un spotkał się z Liubimową, a obie strony rozmawiały o pogłębieniu współpracy kulturalnej i artystycznej, określając ją jako "najwyższy poziom w historii". Podpisano również umowę o współpracy kulturalnej. a sierpień i październik zaplanowano wizyty wysokich rangą rosyjskich urzędników, w tym przewodniczącego Dumy Państwowej Wiaczesława Wołodina i wiceprzewodniczącego Rady Bezpieczeństwa Dmitrija Miedwiediewa. Warto zauważyć, że w tym czasie nie odbyły się w Korei Północnej żadne wizyty wysokiego szczebla z Chin, co sugeruje napięcia w relacjach chińsko-północnokoreańskich.
W obszarze gospodarki i wymiany należy odnotować wznowienie bezpośrednie połączenia lotnicze między Moskwą a Pjongjangiem po ponad 30 latach, a także rozważanie połączenia z Wonsanem – turystycznym regionem Korei Północnej. Wznowiono również regularne połączenia kolejowe, w tym najdłuższą bezpośrednią linię między Moskwą a Pjongjangiem. Trwa budowa drogowego mostu przez rzekę Tumen, a północnokoreańskie firmy planują wejść na rosyjski rynek z produktami spożywczymi. Te wizyty i towarzyszące im deklaracje oraz uzgodnienia podkreślają dążenie obu krajów do zacieśniania więzi i tworzenia bardziej bezpośrednich kanałów komunikacji i wymiany, niezależnie od nacisków międzynarodowych i sankcji.
Partnerstwo oparte na wzajemnych korzyściach
Wzajemne korzyści są kluczowym czynnikiem kształtującym pogłębiającą się dynamikę stosunków między Rosją a Koreą Północną. Obie strony czerpią z tej współpracy znaczące korzyści, co sprawia, że ich partnerstwo strategiczne staje się coraz bardziej ugruntowane i trwałe, wychodząc poza samo wsparcie militarne w kontekście wojny na Ukrainie.
Dla Rosji współpraca z Koreą Północną to przede wszystkim wsparcie militarne, ale także dostarczanie siły roboczej. Korea Północna dostarcza Rosji ogromne ilości amunicji, pocisków artyleryjskich i rakiet balistycznych, które są kluczowe dla działań wojennych na Ukrainie. Ponadto, Korea Północna wysyła do Rosji dziesiątki tysięcy żołnierzy – w tym brygady wojskowych pracowników budowlanych i inżynierów saperskich, aby pomagać w operacjach rozminowywania i odbudowie zniszczeń wojennych. To wsparcie kadrowe pomaga Rosji uzupełniać straty na froncie i unikać szerszej mobilizacji wewnętrznej, która mogłaby zagrozić stabilności reżimu Władimira Putina. Korea Północna może wyrosnąć na kluczowego rosyjskiego partnera, zastępując Iran. Co więcej, Korea Północna może być postrzegana jako potencjalna dźwignia przeciwko rosnącej obecności i wpływom Chin na rosyjskim Dalekim Wschodzie.
Dla Korei Północnej współpraca z Rosją ma przede wszystkim wymiar gospodarczy oraz wzmacniający modernizację militarną. W zamian za siłę roboczą i dostawy wojskowe, Korea Północna otrzymuje znaczne sumy walut obcych, szacowane na setki milionów dolarów rocznie. Pozyskanie ich jest kluczowe dla ożywienia gospodarki Korei Północnej, zwłaszcza po załamaniu się szczytu w Hanoi w 2019 roku, pandemii COVID-19 i spadku handlu z Chinami. Rosja dostarcza także ropę naftową, żywność czy nawozy. Istotny jest także transfer technologiczny, który może wzmocnić północnokoreański program rakietowy, nuklearny czy technologii satelitarnych.
Zacieśnienie więzi z Rosją pozwala Korei Północnej zmniejszyć nadmierną zależność od Chin, które od dawna są jej głównym partnerem politycznym i gospodarczym. Pjongjang dąży do utrzymania autonomii strategicznej poprzez równoważenie relacji między Rosją a Chinami. Sojusz z Rosją zwiększa także zdolności odstraszania Korei Północnej i zmniejsza potrzebę negocjacji ze Stanami Zjednoczonym z punktu widzenia Pjongjangu.
Podsumowanie
W ciągu roku od podpisania Traktatu o Kompleksowym Partnerstwie Strategicznym relacje Rosji i Korei Północnej weszły w nową fazę, wykraczając pozę doraźną współpracę militarną. Moskwa zyskuje kluczowego dostawcę amunicji, rakiet i siły roboczej, co pomaga jej utrzymać tempo wojny w Ukrainie, podczas gdy Pjongjang otrzymuje niezbędne środki finansowe, surowce i transfer technologii, wzmacniając swoją gospodarkę i potencjał militarny. Sojusz ten, określany przez Kim Jong Una jako „sojusz krwi”, zmienia geopolityczną dynamikę regionu – osłabiając dotychczasową dominację Chin i redukując gotowość Korei Północnej do dialogu z Zachodem. Wzajemne wizyty wysokiego szczebla, wspólne projekty infrastrukturalne oraz plany współpracy kulturalnej świadczą o długoterminowym charakterze tego partnerstwa. Jednocześnie jego konsekwencje – w postaci potencjalnego wyścigu zbrojeń w Azji Wschodniej i dalszej destabilizacji bezpieczeństwa globalnego – stanowią poważne wyzwanie dla społeczności międzynarodowej.