Bohaterem materiału jest Wacław Godziemba-Maliszewski, ekspert w dziedzinie interpretacji fotografii lotniczych i konserwacji dzieł sztuki oraz jego Kolekcja. Przez blisko 40 lat z wielkim zaangażowaniem gromadził on dowody i dokumenty związane ze zbrodniami nazistowskimi i komunistycznymi, w tym ze Zbrodnią Katyńską, które teraz zdecydował się ofiarować Polsce. W skład zbioru wchodzą m.in.:
- niemieckie zdjęcia lotnicze z lat 40. XX wieku,
- odtajnione dokumenty amerykańskie (które analizował m.in. przy wsparciu prof. Zbigniewa Brzezińskiego oraz prof. Janusza Zawodnego),
- oryginalne numery prasy okupacyjnej (np. „Gońca Krakowskiego”) informujące o odkrywaniu masowych grobów,
- prywatne dzienniki z podróży badawczych, korespondencja dotycząca zbrodni wojennych oraz liczne czasopisma i publikacje książkowe, w tym publikacje nt. Zbrodni Katyńskiej.
Wstępna ekspertyza kolekcji Wacława Godziemby-Maliszewskiego, została przeprowadzona w USA w grudniu 2024 roku przez dr hab. Annę I. Zalewską, prof. UŁ. oraz dr. hab. Grzegorza Kiarszysa, prof. US w ramach realizacji projektu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki MNiSW pt. „Leksykon Archeologii Katyńskiej (1990–2015)”. Badacze potwierdzili wyjątkową wartość merytoryczną, istotne znaczenie społeczne oraz znaczny potencjał kolekcji dla dalszych badań nad Zbrodnią Katyńską i jej materialnymi śladami.
Kolekcja została przez Darczyńcę przekazana Konsulatowi RP w Nowym Yorku w czerwcu 2025 r.. We wrześniu 2025 r., w trakcie uroczystości przekazania zbiorów do Polski, Wacław Godziemba-Maliszewski został uhonorowany odznaczenie „Bene Merito” (łac. Dobrze Zasłużonemu). Jest to wyróżnienie przyznawane za działalność, która w istotny sposób wzmacnia pozycję Polski na arenie międzynarodowej. Odznaczenie Darczyńca otrzymał decyzją i z rąk Ministra Spraw Zagranicznych RP Radosława Sikorskiego. Dzięki współpracy Wacława Godziemby-Maliszewskiego, Anny I. Zalewskiej oraz Konsulatu Generalnego RP w Nowym Jorku, przekazana Kolekcja dotrze do Polski w roku 2026 i po jej opracowaniu będzie dostępna w Archiwum Akt Nowych w Warszawie.
