Polska baza – polskie zdrowie

Jak tłumaczą badacze - dr Michał Seweryn, mgr inż. Błażej Marciniak oraz dr hab. Beata Pawłowska - materiał biologiczny gromadzony w krajowych biobankach pozwala analizować cechy genetyczne specyficzne dla naszej populacji – kształtowane przez lokalne warunki, dietę i historię migracji. Dzięki temu możliwe staje się tworzenie skutecznych metod profilaktyki i terapii dostosowanych do realnych potrzeb zdrowotnych Polek i Polaków.

Badania prowadzone na populacjach azjatyckich czy afrykańskich nie zawsze mają zastosowanie w Europie. Dlatego, jak podkreślają naukowcy, własne dane to podstawa niezależności. To one pozwalają lepiej diagnozować, leczyć i zapobiegać chorobom cywilizacyjnym – takim jak cukrzyca, choroby serca czy schorzenia autoimmunologiczne.

Brak ustawy, brak standardów

Trzeci odcinek serii porusza też problem systemowy – brak spójnych regulacji prawnych dotyczących biobankowania w Polsce. Brakuje jednej kompleksowej ustawy, która jasno określałaby zasady gromadzenia, przechowywania i udostępniania materiału biologicznego. Skutkiem tego jest rozproszenie danych i utrudniona współpraca między ośrodkami badawczymi.

Eksperci wskazują, że aby Polska mogła stać się równorzędnym partnerem w międzynarodowych projektach genetycznych, potrzebne są spójne ramy prawne, rozwój krajowej infrastruktury przetwarzania danych genomicznych i włączenie się w europejskie inicjatywy, takie jak One Million Genomes czy Genomic Data Infrastructure.

Dane, które mówią więcej niż geny

Biobankowanie to nie tylko przechowywanie próbek biologicznych. To także ogromna baza informacji kontekstowych – od stylu życia i historii chorób, po czynniki środowiskowe i społeczne. Takie dane pozwalają badaczom z różnych dziedzin – od biologii po socjologię – zrozumieć, jak otoczenie wpływa na zdrowie i rozwój chorób.

Dzięki temu biobankowanie staje się interdyscyplinarnym narzędziem nauki, łączącym biologię, medycynę, psychologię i nauki społeczne.

Zobacz trzeci odcinek serii

To już trzeci film w czteroodcinkowym cyklu realizowanym przez Uniwersytet Łódzki i Biobank UŁ w ramach programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II” finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Seria pokazuje, jak nauka przekłada się na realne działania w trosce o zdrowie publiczne.

Zobacz odcinek na kanale Nauka Inspiruje na YouTube i dowiedz się, dlaczego polskie dane genetyczne to inwestycja w przyszłość naszego zdrowia.

Redakcja: Małgorzata Jasińska i Michał Gruda (Centrum Współpracy z Otoczeniem i Społecznej Odpowiedzialności Uczelni)