Andrzej Wałkówski

Urodziłem się 16.10.1959 roku we Wrocławiu. Początki mojej działalności naukowej wiążą się z Instytutem Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego, w którym od1980rokustudiowałem tokiem indywidualnym pod kierunkiem mojego mistrza prof. dr. hab. Wacława Korty. Indywidualny tok studiów był czymś w rodzaju nagrody za wysokie osiągnięcia w czasie studiów, szczególnie w zimowej sesji w roku akademickim1979/1980. Kierunek tego toku studiów obejmował paleografię, dyplomatykę, kodykologię i historię średniowieczną w najszerszym i najgłębszym znaczeniu tego słowa. Przedmiotem mojej pracy magisterskiej było opracowanie najstarszego kopiarza lubiąskiego.Wtoku badań udało się udowodnić, że kodeks ten pochodzi z połowy XIII wieku i jest najstarszą zachowaną w Polsce tego typu księgą. Dyplom magisterski otrzymałem z wyróżnieniem. Sama praca magisterska została nagrodzona III nagrodą NDAP w związku z VI Tygodniem Archiwów Polskich 17.12.1984 roku. Pracę tę opublikowałem w postaci trzech artykułów.

Przewód doktorski otworzyłem w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego mając dwa wydrukowane artykuły. Przed obroną doktorską powiększyłem mój dorobek o trzy recenzje i dwa artykuły. W dniu 28.06.1989 roku obroniłem pracę doktorską Dokumenty i kancelarie książąt legnickich do 1296 roku pod kierunkiem prof. dr. hab. Wacława Korty. Zarówno praca,egzamin doktorski i obrona zostały przyjęte przez Radę Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego jednogłośnie i ocenione cum laude. Ponadto zaproponowano skierowanie pracy do nagrody Ministra Edukacji Narodowej. W październiku1989 roku otrzymałem III nagrodę rektorską WSP im. T. Kotarbińskiego w Zielonej Górze.

Niezwłocznie po obronie doktorskiej podjąłem badania nad tematem habilitacyjnym Skryptoria cystersów filiacji portyjskiej na Śląsku do końca XIII wieku.Już w 1990 mogłem zaprezentować pierwsze wyniki w postaci wygłoszonego i złożonego do druku referatu w ramach sesji Kultura średniowieczna na Śląsku - pierwiastki rodzime i obce,która odbywała się na Uniwersytecie Wrocławskim. W następnych latach wygłosiłem liczne referaty i wydałem je drukiem w wydawnictwach naukowych - Uniwersytetu Wrocławskiego, Naszej Przeszłości, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskie w Lublinie,Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu Opolskiego, Colloquiów Lubuskich w Gorzowie Wielkopolskim. W większości były to wydawnictwa prestiżowe w/w uczelni, czego przykładem jest Księga Jadwiżańska wydana przez Uniwersytet Wrocławski. Za swoją aktywność badawczą oraz twórcze i oryginalne wyniki naukowe otrzymałem dwie nagrody rektorskie II stopnia WSP w Zielonej Górze - w październiku 1995 i 1996 roku. Książka będąca rozprawą habilitacyjną została wydana w ramach koedycji z Uniwersytetem Wrocławskim na przełomie 1996 i 1997 roku.18.02.1998roku odbyło się jego colloquium habilitacyjne przed Radą Wydziału Historyczno - Pedagogicznego na Uniwersytecie Wrocławskim.Recenzentami byli: Prof. dr hab.Aleksander Gieysztor, prof. dr hab. Edward Potkowski i prof. dr hab. Kazimierz Bobowski. Colloquium przyjęto jednogłośnie. W czerwcu 1998 otrzymałem zatwierdzenie nadania stopnia doktora habilitowanego. W październiku tego roku przyjąłem nominację na profesora WSP w Zielonej Górze. 1.10.1999 roku otrzymałem nagrodę Ministra Edukacji Narodowej za pracę habilitacyjną.

Od 1 września 1999do 30 września 2003 roku byłem kierownikiem Zakładu Historii Średniowiecznej Instytutu Historii Filii Akademii Świętokrzyskiej w Piotrkowie Trybunalskim. Natomiast 1.04.2002 roku zostałem mianowany pełnomocnikiem Prorektora d/s Filii w zakresie ECTS-u.Od1.10.2002 do 30.09.2003roku byłem też redaktorem naukowym Piotrkowskich Zeszytów Historycznych.

1.10.2003 roku zostałem zatrudniony na Uniwersytecie Warmińsko – Mazurskim w Olsztynie, w Instytucie Historii i Stosunków Międzynarodowych, na stanowisku profesora. Od 2005 roku do końca 2009 byłem kierownikiem Pracowni Archiwistyki Edytorstwa i Informatyki Historycznej w/w Instytucie. Ponadto mianowano mnie do Komisji ds. Przewodów Doktorskich na Wydz. Hum. Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego. Od roku 2006 do 2010 byłem członkiem zespołów oceniających UKA. Brałem udział w pracach Rady Archiwalnej UWM. Od roku 2006 kierowałem statutowym tematem badawczym dotyczącym komputeryzacji nauk humanistycznych.

Od 1.10.2009 roku zostałem zatrudniony w Katedrze Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej Uniwersytetu Łódzkiego w charakterze profesora na drugim etacie. Od października 2010 roku przeszedłem na pierwszy etat.

Jeśli chodzi o moje zainteresowania naukowe, to zajmuję się badaniami nad kulturą umysłową średniowiecza, szczególnie zaś piśmiennictwem sakralnym i pragmatycznym cystersów. Ponadto od około 2000 roku interesuję się skryptorium i biblioteką klasztoru cystersów w Mogile. Ukończyłem większe opracowanie w formie książki Skryptorium klasztoru cystersów w Mogile do końca XIII wieku – wydane drukiem w Łodzi, w 2009 roku.Wyniki dotyczące w/w tematu badań były upowszechniane na sympozjach naukowych i publikowane od roku 2000. Celem opracowania była próba odtworzenia działalności skryptorium. Służyły temu następujące cele pośrednie. Pierwszym z nich była identyfikacja zachowanej spuścizny. Chodziło o to, co powstało w badanym skryptorium – rodzaje zachowanego piśmiennictwa, dzieła, dokumenty. Ponieważ wśród zachowanych materiałów proweniencji mogilskiej do końca XIII wieku dominują właśnie dokumenty, stanowiły one podstawę dalszych rozważań. W tym układzie następny cel dotyczył budowy ich formularza – należało ustalić jakie formuły i w jakim okresie stosowano w skryptorium. Dalszy cel wiązał się z poprzednim i dotyczył identyfikacji tych dyplomów, które zostały zredagowane w klasztorze – wykorzystano tutaj wyniki badań nad formularzem. Rozważania dotyczące pisma miały pozwolić na ustalenie następujących spraw. Pierwsza dotyczyła identyfikacji tych oryginałów dokumentów, które zostały spisane w klasztorze. Druga pozwalała zidentyfikować pisarzy, wskazać czasokres ich działania oraz przyporządkować im zachowane rękopisy. Ponadto należało wskazać jakie kanony pisma i w jakich okresach były obecne w skryptorium. Ostatni cel badań dotyczył jego organizacji. Należało określić poziom organizacyjny, wymienić imiennie osoby w nim pracujące z ich funkcjami i dorobkiem. Ważna była obecność wpływów macierzystego wobec Mogiły klasztoru cystersów w Lubiążu na zwyczaje pisarskie. Wpływy takie dotyczą dyktatu i duktu. Były one wynikiem migracji zakonników między klasztorami. Należało przy tym wskazać okresy tych wpływów i ich zanik. Czy spotykamy ręce tych samych pisarzy w obu skryptoriach? Całość rozważań zdecydowano przedstawić na szerokim tle dziejów klasztoru cystersów w Mogile i uzupełniono je o regesty dokumentów sporządzonych w jego skryptorium. Ramy chronologiczne obejmują wiek XIII. Wynika to z dwóch przesłanek. Pierwsza to fakt genezy klasztoru cystersów w Mogile, w pierwszej ćwierci tegoż stulecia. Druga wiąże się z tym, że skryptoria klasztorne były szczególnie aktywne w sporządzaniu dokumentów, które otrzymywały od różnych, zewnętrznych wystawców, do schyłku XIII wieku. Później ograniczały swoją działalność do wewnętrznej dokumentacji. Inny kierunek badawczy to prace nad wykorzystaniem informatyki w naukach humanistycznych. Na tym polu współpracuję z dr. Bogdanem Tropakiem - informatykiem i matematykiem z Uniwersytetu Zielonogórskiego. Współpraca ta zaowocowała opracowaniem i wdrożeniem czterech specjalistycznych komputerowych programów bazowych dla badań historycznych (i nie tylko) -program Diploma (dwie wersje) FAUXPAR, Codex i Codex 2 (dla książki rękopiśmiennej) oraz Fiszka. Programy te zostały napisane od podstaw, przy czym ja projektowałem wspomniane bazy danych (rozwiązanie merytoryczne), a dr B. Tropak napisał je (rozwiązanie informatyczne). Obaj współpracowaliśmy z Instytutem Historii i Archiwistyki UMK (włączono nas do zespołu prof. dr. hab. Bohdana Ryszewskiego pracującego nad komputeryzacją archiwów - co roku na specjalnych zjazdach prezentowaliśmy swoje programy, a dotyczące ich referaty publikowano drukiem). Ponadto przedstawiliśmy program Fiszka w Instytucie Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego w listopadzie 2001 roku. Interesuję się także średniowiecznym biskupstwem lubuskim.

WYKAZ WYPROMOWANYCH DOKTORÓW

1) Dr Przemysław Dorszewski, przewód otwarty 28 IV 2009 roku na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego w Olsztynie, Uposażenie i działalność gospodarcza klasztoru kanoników regularnych w Trzemesznie do początku XVI wieku – obrona odbyła się dnia 8 VI, a zatwierdzenie przez Radę Wydziału miało miejsce 22 VI 2010 roku.

2) Dr Jacek Białkowski, przewód otwarty 31 III 2009 roku na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego w Olsztynie, Ród Bibersteinów w XIII – XV wieku - obrona odbyła się dnia 6 XII, a zatwierdzenie przez Radę Wydziału miało miejsce 13 XII 2011 roku.

NAGRODY I ODZNACZENIA

1) 17XII1985 rok II nagroda Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych za pracę magisterską z okazji VI Tygodnia Archiwów Polskich.

2) Październik 1989 rok - III nagroda rektora WSP w Zielonej Górze za pracę doktorską

3)Październik1991rok-InagrodarektoraWSP im. Tadeusza Kotarbińskiego w Zielonej Górze (dziś Uniwersytet Zielonogórski) za opublikowanie dwóch książek.

4) Październik 1995 rok - II nagroda rektora WSP im. Tadeusza Kotarbińskiego w Zielonej Górze za oryginalne i twórcze osiągnięcia naukowe.

5) Październik 1996 rok - II nagroda rektora WSP im. Tadeusza Kotarbińskiego w Zielonej Górze za oryginalne i twórcze osiągnięcia naukowe.

6) 1X1999 rok - nagroda Ministra Edukacji Narodowej za pracę habilitacyjną.

7) 1 X 2007 rok - nagroda zespołowa II stopnia rektora UWM w Olsztynie za osiągnięcia w dziedzinie organizacyjnej.

8) 14 X 2016 roku - nagroda zespołowa III stopnia rektora UŁ jako za książkę Imię róży inaczej... Ze studiów nad skryptorium klasztoru cystersów w Mogile do początków XVI wieku, Łódź 2015, wspólnie z Prof. Zbigniewem Domżałem.

9) 29 lipca 2019 roku - Medal Złoty za Długoletnią Służbę.

OGÓLNA LICZBA PUBLIKACJI: 125

Książki: Sześć.

1) Andrzej Wałkówski, Dokumenty i kancelaria księcia Bolesława II Rogatki, Zielona Góra 1991.

2) Idem,Dokumenty i kancelaria księcia legnickiego Henryka V Grubego, Wrocław 1991.

3) Idem,Skryptoria cystersów filiacji portyjskiej na Śląsku do końca XIII wieku, Zielona Góra - Wrocław 1996.

4) Idem, Skryptorium klasztoru cystersów w Mogile do końca XIII wieku, Łódź 2009.

5) Zbigniew Domżał, Andrzej Wałkówski, Imię róży inaczej ... Ze studiów nad skryptorium klasztoru cystersów w Mogile do początków XVI wieku, Łódź 2015.

6) Zbigniew Domżał, Andrzej Wałkówski, Imię róży inaczej ... W tajemniczym świecie pisarzy i rękopisów klasztoru cystersów w Mogile do początków XVI wieku, Łódź 2016 [drugie, poprawione i uzupełnione wydanie w/w].

Artykuły i referaty: 69.

Recenzje i artykuły polemiczne: 38

Redakcje naukowe: Sześć

Prace popularnonaukowe: Sześć